Cytologia, a tak naprawdę rozmaz cytologiczny, to badanie komórek pod mikroskopem. Cytologia ginekologiczna polega na pobraniu przy pomocy specjalnej szczoteczki komórek z powierzchni szyjki macicy (z tarczy) oraz z jej kanału (endocervix), rozmazaniu ich na szkiełku, utrwaleniu i przekazaniu do oceny patomorfologowi. Cytologia to badanie przesiewowe (screening) w kierunku raka szyjki macicy. Wykonywana regularnie (najlepiej raz w roku, minimum raz na 3 lata) pozwala na wykrycie nieprawidłowych zmian szyjki macicy już na ich wczesnym etapie.
Cytologię powinna wykonywać każda kobieta od 25r.ż., a poniżej 25r.ż., jeśli jest aktywna seksualnie (pierwsza cytologia powinna być wykonana w ciągu roku od rozpoczęcia współżycia).
Jak przygotować się do badania?
Cytologię najlepiej wykonywać po zakończonym krwawieniu miesiączkowym. Przed badaniem należy zachować wstrzemięźliwość seksualną. Nie powinno się wykonywać irygacji pochwy. Cytologii nie wykonuje się w trakcie miesiączki, plamienia, infekcji dróg rodnych ani w okresie leczenia preparatami dopochwowymi. Pobranie rozmazu cytologicznego wykonywane jest przed badaniem palpacyjnym ginekologicznym, a także USG wykonywanym sondą dopochwową.
Nieprawidłowy wynik cytologii jest wskazaniem to pogłębionej diagnostyki, czyli wykonania kolposkopii.
Od wielu lat rozmazy cytologiczne oceniane są w systemie Bethesda, a nie w skali Papanicolau (dawne stopnie I, II, III, IV, V).
Jeśli wynik rozmazu jest prawidłowy otrzymamy informację, że nie stwierdzono cech śródnabłonkowej neoplazji ani raka.
Co zaś oznaczają tajemnicze skróty w systemie Bethesda?
Nieprawidłowe komórki nabłonka wielowarstwowego płaskiego:
- ASC-US Atypowe komórki nabłonka wielowarstwowego płaskiego o nieokreślonym charakterze
- ASC-H Atypowe komórki nabłonka wielowarstwowego płaskiego, nie można wykluczyć neoplazji śródnabłonkowej dużego stopnia (HSIL)
- LSIL Śródnabłonkowa neoplazja małego stopnia; obejmuje infekcje HPV/dysplazję małego stopnia (dawne CIN I)
- HSIL Śródnabłonkowa neoplazja dużego stopnia; obejmuje dysplazję średniego (dawne CIN II) i dużego stopnia (dawne CIN III) oraz CIS (carcinoma in situ)
- Rak płaskonabłonkowy W przypadku podejrzenia inwazji
Nieprawidłowe komórki nabłonka gruczołowego
- AGC Atypowe komórki nabłonka gruczołowego szyjki lub trzonu macicy lub inne gruczołowe
- AIS Rak gruczołowy in situ
- Gruczolakorak Komórki raka gruczołowego szyjki lub trzonu macicy lub nowotworu pozamacicznego
Pamiętaj – wykonując regularnie cytologię możesz zapobiec rozwojowi raka szyjki macicy!